Z czego składa sie okno?

Okno to jeden z najbardziej powszechnych elementów, jaki występuje w każdym budynku, niezależnie od jego wielkości czy funkcji. Jest elementem zewnętrznym, w takim rozumieniu, w jakim wszyscy użytkownicy danego obiektu czy to biurowego, użytkowego czy mieszkalnego mają do niego dostęp. Widzą go także osoby znajdujące się w otoczeniu danego budynku. Okno jest więc dość prozaiczne i zdawałoby się, że każdy z nas potrafi z dużym uproszczeniem powiedzieć, z czego też takie okno się składa. I na tym ogólnym założeniu w zasadzie się kończy.

Otóż z góry można bowiem założyć, że 99 % pytanych, w żaden sposób nie będzie w stanie nazwać poszczególnych elementów okna w zgodzie z odpowiednią normą, która je wskazuje i opisuje, czyli normą PN-EN 12519:2007 „Okna i drzwi. Terminologia”. I właściwie nic w tym dziwnego, ponieważ w systemie, który dla przeciętnego użytkowania, w klasycznym modelu, składa się z dwóch elementów - skrzydła i ościeżnicy, norma ta wskazuje aż osiem rożnych elementów, a w sumie definiuje 13 takowych pojęć odnoszących się do mniej lub bardziej powszechnych modeli okien.

Skupmy się jednak na tych najbardziej znanych nam oknach PCV, które użytkuje znaczna większość ludzi, zarówno w domach, jak i w swoich miejscach pracy. Jakie zatem w terminologii wymienia się standardowe elementy okna? Otóż w przypadku dwuskrzydłowych okien PCV, otwieralnych, jest ościeżnica, ale nie występuje ona jako 1 element, a jako 3 pojęcia. Otóż mamy ramiak górny ościeżnicy oraz ramiak dolny ościeżnicy, a także łączący je stojak ościeżnicy.

Taka sama sytuacja dotyczy skrzydła, które w profesjonalnej terminologii definiuje się aż w 4 pozycjach: mamy więc ramiak górny skrzydła, ramiak dolny skrzydła, ramiak boczny skrzydła oraz samo skrzydło. Jeśli dysponujemy skrzydłami z wewnętrznym podziałem, to dochodzi jeszcze pojęcie szczebliny, czyli elementu dzielącego szklenie, czy to na dwa czy też, jak w modelu popularnym w Anglii, na 4. Konieczne jest oczywiście także nadproże, które wespół ze wszystkimi wskazanymi już elementami daje nam w wersji podstawowej 8, a w wersji z podziałem 9 elementów, składających się na dobrze nam znane okno.

Ale przecież dobrze wiadomo, że w wielu przypadkach niemożliwy, czy też nie zalecany jest taki model okna i wykorzystuje się na przykład okna nieotwieralne. W takim przypadku elementy nadproża oraz ościeżnicy pozostają, ponad do nich dochodzi najczęściej pojęcie słupka okiennego - elementu łączącego górną i dolną część ościeżnicy w środku szklenia. Natomiast w miejsce elementów skrzydła pojawia się definicja oszklenia ( w równym podziale poziomym i pionowym będziemy mieli te dolne i górne).

Spotykane są też okna, często otwieralne lub uchylne, z "nadstawką" - szkleniem dodatkowym, nieotwieralnym lub rzadziej uchylnym które we wskazanej normie opisane jest pod pojęciem nadświetlna. Element oddzielający nadświetle od okna poniżej to, zgodnie z normą, ślemię. Konstrukcja okna, nawet tego podstawowego, jest więc złożona, jednak na szczęście dla jego użytkowników, korzystanie z okien nie wymaga nauczenia się na pamięć tej terminologii, co pokazuje praktyka wielu milionów ich użytkowników, którym pojęcie szczebliny w żaden sposób nie kojarzy się z oknem.